Trong đám tang của mẹ tôi, cả họ Nguyễn kéo đến đông đủ. Trong tiếng khóc than, điều khiến ai cũng bất ngờ là chị dâu thứ tư – chị Lệ – nhất định không chịu đeo khăn tang.
Ngày thường, chị là người thương mẹ tôi nhất. Mấy năm mẹ bệnh, chị là người thức đêm nấu cháo, đưa đi viện, lo thuốc thang từng li từng tí. Khi bà mất, cũng một tay chị đứng ra lo liệu từ khâm liệm đến hậu sự, anh em trong nhà gần như chỉ… xuất hiện cho có mặt.
Ấy vậy mà ngày đưa tang, chị đứng lặng trước bàn thờ, áo đen chỉnh tề, tóc búi gọn nhưng không đeo khăn tang.
Anh em trong nhà lập tức xầm xì, rồi bắt đầu nặng lời:
“Lệ, mẹ mất mà chị không chịu để tang là sao?”
“Chị coi còn ra gì nữa không?”
“Làm vậy mai mốt chia đất khỏi trách!”
Người kích động nhất là chị dâu cả – người vốn chẳng ở chung, chỉ lâu lâu về “thăm mẹ cho phải phép”, nay cứ lên mặt đạo lý. Mấy anh trai tôi cũng hùa theo, dáng vẻ chính nghĩa nhưng ai cũng hiểu đằng sau là miếng đất hơn 400m² – tài sản lớn nhất của mẹ để lại.
Chị Lệ vẫn đứng im, không cãi một lời. Nước mắt có chảy, nhưng ánh mắt chị bình thản lạ thường.
Mẹ vừa hạ huyệt, tối đó anh em họp lại để phân chia tài sản. Ai cũng lăm lăm đợi chị mở miệng xin xỏ… nhưng chị chỉ đứng dậy, đặt một tập hồ sơ lên bàn:
“Em không cần đất. Nhưng phần đất đó… không phải của các anh chị nữa.”
Cả nhà sững sờ.
Chị dâu cả quát lên:
“Chị nói gì vô lý vậy? Đất mẹ để lại thì đương nhiên con cái được chia!”
Chị Lệ mở tập hồ sơ, nhẹ nhàng:
“Mảnh đất đã được **mẹ sang tên cho… con riêng của mẹ và ba trước khi mất hơn một năm rồi. Là tôi đưa mẹ đi làm.”
Cả nhà đứng hình.
“Không thể nào!” – anh hai vỗ bàn.
Chị lấy ra tờ giấy chứng thực, dấu đỏ rõ ràng. Mẹ tôi khi còn khỏe đã lặng lẽ làm thủ tục chuyển toàn bộ đất sang tên cô con gái út – em gái tôi, người đang đi làm xa, chưa kịp về chịu tang.
Lúc đó, chị dâu cả mặt tái xanh:
“Sao lúc mẹ mất chị không nói?!”
Chị Lệ nhìn lên bàn thờ, giọng nghèn nghẹn:
“Vì các chị đâu quan tâm mẹ khi mẹ còn sống. Các chị chỉ quan tâm mảnh đất này. Mẹ biết rõ… và làm từ lâu rồi.”
Không ai nói thêm lời nào.
Nhưng cú twist lớn nhất lại nằm ở chuyện chiếc khăn tang.
Chị mở thêm một tờ giấy cũ, nét chữ của mẹ tôi, run rẩy nhưng rõ ràng:
“Lệ à, con lo cho mẹ nhiều rồi. Mẹ không muốn con phải mang khăn tang. Với mẹ, con là con gái, không phải dâu. Ngày mẹ đi, con chỉ cần đứng cạnh là được.”
Chị Lệ nghẹn ngào:
“Mẹ bảo… con không phải ‘người ngoài’. Mẹ nói khi đi muốn con tiễn như con gái ruột.”
Đến đây, cả phòng im phăng phắc.
Chị dâu cả, người lớn tiếng nhất, cúi mặt. Những người khác cũng không dám nhìn nhau. Hóa ra người bị chửi, bị coi là hỗn, lại là người hiểu và được mẹ tin nhất.
Chị nhìn mọi người lần cuối:
“Tôi không cần gì. Chỉ mong sau này anh chị đừng lấy tiếng hiếu để phán xét người khác.”
Nói rồi chị đứng lên, lặng lẽ thắp nhang cho mẹ rồi về phòng.
Còn lại trong nhà là anh em tôi – những người đã sỉ nhục người phụ nữ duy nhất tận tình với mẹ – ngồi cứng người nhìn sổ đỏ mang tên người khác.
Ngày hôm sau cả họ mới hiểu:
Không phải chị cố tình không đeo khăn tang…
Mà là chị sợ đeo khăn rồi sẽ khóc không đứng nổi.
Còn chúng tôi, mất đất…
và mất luôn tư cách để nói hai chữ “đạo hiếu”.
